خودمختاری در اندیشیدن

توسعه چیزی نیست جز تحولات نهادی و تحولات نهادی نیز میسر نمی گردد جز با ارتقاء آموزه های اجتماعی وبه بیان دیگر تحولات نهادی حاصل یادگیری اجتماعی است و همین است که کشورهای درحال توسعه و یا توسعه یافته اهتمام جدی دارند بر یادگیری اجتماعی . روشنفکران ما باید تحول اجتماعی را جدی بگیرند و تمام هم و غمشان را بر آگاهی بخشیدن به جامعه قرار دهند.بهبود فرهنگ اجتماعی و درک درست معنی آزادی که از معیارهای اخلاقی پیروی کند جز یادگیری اجتماعی  میسر نخواهد شد وتمام این تحولات در فضایی اتفاق می افتد که آزادی اکسیژن آن باشد و انسانها از آزادی در تعقل ،خرد و  آزادی در انتخاب  بهره ببرند. خردی که خود مختاری اش را از کف بدهد ابزاری می شود در خدمت نا انسانی و گروه های خاص  در جامعه، خردی که خود مختار نباشد و آزادانه نیاندیشد ابزاری می شود در تحمیق جامعه و آن است که دیکتاتورها در جوامع جهان سوم، آزادی در اندیشه را محدود می کنند و در خدمت خود میگیرند و شان انسانی را میشکنند و از آن برای خود سلاحی در جهت  سرکوب و  شتاب دادن به روند سقوط به وحشیگیری سوء استفاده میکنند. برای رشد و  بالندگی انسان،خداوند قدرت و نعمت تفکر  و تعقل را قرار داده است و ارزش تفکر را چندین برابر والاتر از عبادت ِخود دانسته است.   مگر  تعقل و تفکر در فضای اجبار معنی پیدا میکند؟ تفکر و خرد  و در نتیجه انتخاب  زمانی بخود رنگ ارزش میگیرد که در استقلال و آزادی شکل گرفته باشد و نوید پاداش نیز به دلیل آزادی اندیشه و انتخاب است که داده می شود والا در اجبار هیچ چیز ارزشمند  و در خور پاداش نخواهد بود . بر همین اساس است که دیکتاتوری و خفقان و اجبار مذموم قرار می گیرد، زیرا دیکتاتور با خرد و آزادی مقابله میکند و آنرا به بند میکشد و سعی دارد آنرا به خدمت خود درآورد. برای خالی شدن فضا از خود کامگی و دیکتاتوری باید افرادی که از آزادی فکر و اندیشه برخوردارند  بخود جرات دهند و تولید محتوا کنند  و به نقد حاکمان و حکومتها  مبادرت کنند و چراغ تحولات اجتماعی و یادگیری اجتماعی را  روشن نمایند.گذر از قرون وسطا به عصر رنسانس توسط روشنگران و نخبه های آغاز گردید که بخود جرات دادند و خارج از جو و هوای موجود اندیشیدند و از چارچوب متعارف و حرفها و اصول ثابت خارج گردیدند و خود مختارانه خرد خود را بکار گرفتند و حرفهای نو و جدیدی زدند و همان شد که بتدریج جامعه نیز از غبار تاریک بی خردی  خارج گردید و توانست زنجیرهای جهل را پاره نماید . خردی که از محتوی تهی شده باشد خودش را ویران میکند همان چیزی که قرنها تاریکی را بوجود آورد و اندیشمندان بسیاری را به کام مرگ و حبس کشاند.چیزی که جامعه ما نیاز دارد هوای تازه تفکر و خرد است تا بتواند جامعه را از ایستایی نجات داده و بسوی آگاهی، شفاف شدن  و پویایی هدایت کند.